Τον κακό μας τον καιρό, Γράφει ο Βαγγέλης Ντάλης

Ιούνιο πλημμύρες και χαλάζι. Ιούλιο νεροποντές και καταστροφές. Μα είναι καλοκαίρι αυτό; Πάντως δεν είναι «γκρίνια» ηλικιωμένων ανθρώπων που δεν έχουν τι να συζητήσουν και σχολιάζουν «τον καιρό». Πόσο μάλλον όταν εγκλωβίζονται ή πνίγονται άνθρωποι μέσα στις πόλεις, δηλαδή σε οργανωμένους και, υποτίθεται, προστατευμένους από καιρικά φαινόμενα, χώρους.

Υπάρχει πρόβλημα. Όχι γιατί έχουμε καλοκαιρινά μπουρίνια. Αυτά υπήρχαν πάντα. Αλλά γιατί χρόνο με το χρόνο η έντασή τους αυξάνεται. Όπως και οι ασυνήθιστα θερμές ημέρες. Γενικά, αυτό που έχει ονομαστεί «ακραία καιρικά φαινόμενα». Όσο κι αν η φύση έχει τη δικιά της λογική η οποία διόλου δεν λαμβάνει υπόψιν τα προγράμματα ή τις προσμονές των ανθρώπων, δεν είναι δύσκολο να αντιληφθεί ο οποιοσδήποτε, χωρίς να γνωρίζει καμία επιστημονική μελέτη, ότι «εδώ κάτι συμβαίνει»!
Ανήμερα της Διεθνούς Διάσκεψης Κορυφής για το Κλίμα που έλαβε χώρα στο Παρίσι τον περασμένο Δεκέμβριο, η αμερικανική κυβέρνηση επιχείρησε να μπλοκάρει την μήνυση που κατέθεσε το 2015 μια ομάδα εφήβων από το Όρεγκον, κατηγορώντας τον Πρόεδρο Τραμπ και κυβερνητικούς αξιωματούχους ότι δεν έκαναν αρκετά για να αποτρέψουν τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής.
«Υποστηρίζουμε ότι τα παιδιά, ως ταξική ομάδα, τα παιδιά που γεννιούνται σ’ αυτήν την επικίνδυνη κλιματολογική κατάσταση, υφίστανται διακρίσεις. Σήμερα θα παρθούν οικονομικές αποφάσεις που δε διασφαλίζουν τις ζωές αυτών των παιδιών. Και όταν μιλάει κανείς για καταστάσεις ζωής ή θανάτου και αποσταθεροποίηση του κλίματος, αυτό αποτελεί διάκριση σε βάρος ολόκληρων γενεών», δήλωσε η Τζούλια Όλσον, ως βασική ενάγουσα. Η αγωγή των 20 εφήβων στρέφεται εναντίον και των υπευθύνων της πετρελαϊκής βιομηχανίας. «Αυτή η μήνυση είναι μια διαμαρτυρία και μια δράση των νέων ανθρώπων που διεκδικούμε τη δημοκρατία μας», τόνισε ο βασικός ενάγων Χιουταζκάτλ Μαρτίνεζ.
Τα παιδιά από το Όρεγκον έβαλαν το πρόβλημα στην πραγματική του διάσταση. Το κλίμα δεν αλλάζει μόνο του. Κι αν έχει αλλάξει δραματικά τις τελευταίες δεκαετίες είναι γιατί έχει μεσολαβήσει ο ανθρώπινος παράγοντας. Είτε λέγεται πετρελαϊκή βιομηχανία, είτε πολεμική αεροπορία, είτε πυρηνικές δοκιμές, ένα είναι σίγουρο. Η κλιματική αλλαγή έχει γίνει και οι επόμενες δεκαετίες θα είναι ακόμα πιο δραματικές.
Τα παιδιά από το Όρεγκον δεν το αντιμετώπισαν παθητικά. Έδρασαν, με τον τρόπο που έκριναν. Δεν περίμεναν να έρθει μια καλύτερη κυβέρνηση, πιο φιλοπεριβαλλοντική η οποία θα «ίσιωνε» την κατάσταση. Απαίτησαν μέτρα τώρα. Και ζήτησαν ευθύνες.
Στη χώρα μας το ζήτημα της κλιματικής αλλαγής είναι δεύτερη και τρίτη είδηση. Έχουμε άλλα προβλήματα στην πρώτη γραμμή. Τα μνημόνια, το ασφαλιστικό που καταρρέει, τη μείωση των συντάξεων, την τεράστια ανεργία, το κύμα προσφύγων, τη διασφάλιση των συνόρων, την τουρκική απειλή. Αυτά και άλλα πολλά είναι που μας πιέζουν άμεσα, που τα νιώθουμε βραχνά. Αλλά και να ασχολούμασταν με την κλιματική αλλαγή, «τί μπορούμε να κάνουμε εμείς;».
Η αντιμετώπισή της είναι ένας συνδυασμός άγνοιας και αδιαφορίας. Δεν είναι τυχαίο που τις πλημμύρες και το χαλάζι τα αποκαλούμε «θεομηνία». Λες και θύμωσε ο Θεός και μας τιμωρεί. Δεν τα αντιμετωπίζουμε ως αναμενόμενα καιρικά φαινόμενα, ως μία λειτουργία της φύσης την οποία κι εμείς επηρεάζουμε αλλά ως φαινόμενο πέρα και έξω από εμάς. Συνεπώς ως φαινόμενα αναπάντεχα, μη προβλέψιμα, για τα οποία «δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα».
Κι ας προειδοποιούν για την εμφάνισή τους οι επιστήμονες εδώ και δεκαετίες. Και για το λιώσιμο των πάγων είχαμε προειδοποιηθεί και για την υπερθέρμανση του πλανήτη και για την απότομη αλλαγή από καύσωνες σε καταιγίδες. Όπως έχουμε προειδοποιηθεί και για τη μελλούμενη ερημοποίηση μέρους του πλανήτη συνολικά αλλά και μεγάλων τμημάτων της χώρας μας. Στις μέρες παρατεταμένης ανομβρίας και λειψυδρίας που θα ακολουθήσουν, φαντάζομαι ότι η απάντησή μας θα είναι ίδια με αυτή των μεγάλων πυρκαγιών του τελευταίου καλοκαιριού. Για όσους έχουν ξεχάσει εκείνες τις εφιαλτικές μέρες, να θυμίσω ότι την ώρα που φωτιές κατέκαιγαν τον τόπο, την ώρα που εξαντλημένοι και άυπνοι πυροσβέστες επιχειρούσαν, πολλοί/πολλές συμπολίτες μας επέλεξαν να κάνουν λιτανείες σε περιοχές πολύ κοντά στις καιγόμενες ! Προφανώς, το να πάρουν ένα κλαδί και να σβήνουν ή ένα λάστιχο και να καταβρέχουν θεωρήθηκε ως ματαιότητα. Πάλι ο θεός έπρεπε να μας σώσει…
Μήπως δεν ξέρουμε ότι τα δάση που καίγονται και τα εδάφη που δεν αναδασώνονται αποψιλώνονται και δεν μπορούν να συγκρατήσουν τα νερά της βροχής; Μήπως δεν ξέρουμε ότι η τσιμεντοποίηση της Αττικής δεν επιτρέπει στο έδαφος να απορροφήσει τα νερά; Γιατί διαμαρτυρόμαστε τότε όταν πλημμυρίζει η παραλιακή ή η Αττική οδός; Μήπως δεν ξέρουμε ότι ολόκληρη Μάνδρα χτίστηκε εκεί που εκβάλλουν χείμαρροι; Ποιά αντιπλημμυρικά έργα θα τιθασεύσουν τη θυμωμένη φύση; Γιατί μας αρέσει να παραμυθιαζόμαστε από τον κάθε πολιτικάντη που μας πουλάει πολιτική «προστασία»; Δεν το ξέρουμε ότι αν επιλέξουμε σπίτι χτισμένο σε ρέμα, αυτό μια μέρα θα πλημμυρίσει;;;
Το Υπουργείο Κοινοτήτων της Μεγάλης Βρετανίας απέρριψε σχέδια για νέο ανθρακωρυχείο στην περιοχή Νορθάμπερλαντ, με αιτιολογία τις δυσμενείς συνέπειες της κλιματικής αλλαγής.
Το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών αναγνώρισε επισήμως ότι «οι αρνητικές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, των οικολογικών μεταβολών και των φυσικών καταστροφών, μεταξύ άλλων, επηρεάζουν τη σταθερότητα της Σομαλίας, συμπεριλαμβανομένης της ξηρασίας, της ερημοποίησης, της υποβάθμισης της γης και της επισιτιστικής ανασφάλειας».
Το Πακιστάν σημείωσε θερμοκρασία 50,2 βαθμών Κελσίου, η οποία είναι η υψηλότερη που έχει καταγραφεί για τον μήνα Απρίλιο στην ιστορία.
Ο συνδυασμός της αύξησης της στάθμης της θάλασσας και των ολοένα και πιο ακραίων καταιγίδων, ως συνέπεια της υπερθέρμανσης του πλανήτη και της κλιματικής αλλαγής, θα καταστήσει πολλά από τα κοραλλιογενή νησιά του Ειρηνικού και του Ινδικού Ωκεανού ακατοίκητα μέχρι το 2050. Πέρα από την τήξη των πάγων, η υπερθέρμανση του πλανήτη προκαλεί επίσης πιο ακραίους ανέμους και τροπικούς κυκλώνες, με αποτέλεσμα οι κάτοικοι των νησιών να γίνονται όλο και πιο ευάλωτοι.
Τα τελευταία 33 χρόνια, η θερμοκρασία της Γης βρίσκεται πάνω από το μέσο όρο, με την κλιματική αλλαγή λόγω των ανθρωπογενών δραστηριοτήτων να αποτελεί τον κυριότερο λόγο πίσω από αυτή την ανησυχητική τάση. 18 από τα θερμότερα 19 έτη στην καταγεγραμμένη ιστορία έχουν συμβεί από το 2000 έως το 2017.
Δέκα οικογένειες υπέβαλαν μήνυση εναντίον του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, υποστηρίζοντας ότι ο ανεπαρκής στόχος για τη μείωση των εκπομπών δεν προστατεύει τα θεμελιώδη δικαιώματά τους και ότι τα μέσα τους προς το ζην θα τεθούν σε κίνδυνο από την κλιματική αλλαγή. Οι δέκα οικογένειες προέρχονται από την Πορτογαλία, τη Γερμανία, τη Γαλλία, την Ιταλία, τη Ρουμανία, την Κένυα και τις Νήσους Φίτζι. Την αγωγή υποστηρίζει και η λαπωνική ένωση νεολαίας Σαμινούορα στη Σουηδία.
Κι εμείς …στον κόσμο μας!